| Reeds meer dan drie jaar houdt het Ventilus project ons in de tang. Door onze aangehouden druk is het West-Vlaamse project een project van nationaal belang geworden. Intussen heeft iedere politieker of belangengroep zijn mening in de pers geuit op basis van dikwijls gekleurde informatie. Weinigen hebben echter, zoals wij, mee aan tafel gezeten met de intendant. We maakten met alle burgerplatformen samen een open brief voor de pers met onze reactie op het 157 bladzijden lange rapport van de intendant, die we jullie niet willen onthouden.
Open brief
Het heeft even geduurd voordat u van de burgerplatformen een reactie kreeg op het rapport van de intendant. Dat komt omdat wij het rapport maar mochten inkijken nadat het al ruim in de pers gekomen was. Om maar meteen met de deur in huis te vallen, open en transparant kan je de intendant dus in elk geval niet noemen. Het rapport telt 157 bladzijden en dus hebben we de tijd genomen om het VOLLEDIG door te lezen. Op basis van wat er allemaal in de kranten verscheen zouden we durven zeggen dat niet iedereen zich die moeite getroost heeft.
Gezondheid
Rond gezondheid kunnen we kort zijn: het rapport bevestigt dat er wel degelijk een probleem is rond kinderleukemie en hoogspanning. Rond andere gezondsheidseffecten is er meer onderzoek nodig, ze zijn zeker niet uit te sluiten, maar ook nog niet bewezen. Er is een duidelijk advies om een wetgevend kader te scheppen, alleen zijn de contouren van dat wetgevend kader die de intendant voorstelt volstrekt ontoereikend.
Het is namelijk duidelijk dat er rond straling vooral problemen zijn met langdurige blootstelling, terwijl de intendant een wetgevend kader voorstelt dat gebaseerd is op waardes van kortstondige blootstelling. De grenswaardes die hij voorstelt zijn daardoor zo hoog dat ze geen enkele bescherming bieden aan de mensen onder de lijn. Een lege doos dus, maar wel met een mooie rode strik er rond.
Op dat vlak waren we bijna overtuigd van de goeie bedoelingen.
Technologie
Rond technologie moeten we helaas nog korter zijn, de hoofdvraag vanuit de burgerplatformen werd niet beantwoord: kan een alternatieve oplossing voor Ventilus ondergronds in gelijkstroom mogelijk gemaakt worden door de 6 plandoelstellingen van Ventilus te splitsen? De voornaamste reden die de intendant blijft aanhalen waarom gelijkstroom ondergronds niet mogelijk is, blijft net de koppeling van die 6 plandoelstellingen.
Ook Chris Peeters (CEO Elia) bleef deze week diezelfde retoriek aanhouden op een hoorzitting bij de commissie Energie van het Vlaams Parlement: “Het zijn allemaal goede ideeën, die voorstellen ondergronds, maar Elia MAG die niet voorstellen, omdat ze niet aan ALLE plandoelstellingen voldoen.”.
Kweekprogramma Nimby’s
Welke zin heeft het dat wij vanuit de burgerplatformen blijven zoeken naar compromissen als men niet eens de moeite wil doen om die te onderzoeken. Wij krijgen de stempel “NIMBY” (not in my backyard) op ons hoofd geplakt en men probeert ons te framen als een kleine groep die België zonder stroom wil zetten. Dit terwijl we al 3 jaar op zoek zijn naar een compromis. In dat compromis komt de kabel trouwens nog altijd in onze backyard, dus dat wil zeggen dat we nog altijd last zullen hebben en dat onze backyard gedurende meerdere jaren zal veranderen in een gigantische bouwwerf. Wij zoeken dus wel degelijk compromissen, doen continu voorstellen en passen die ook aan op basis van de argumenten die terug komen van Elia (wij moeten die helaas via de pers vernemen, want rechtstreekse communicatie met Elia is helaas nogal lastig). Weet u hoeveel tegenvoorstellen er tot nu toe gekomen zijn van Elia, dienst omgeving, … : 0. Men blijft vasthouden aan één voorstel waar niet kan van afgeweken worden. Wellicht is men bij Elia fan van de “Nimby”, want ze hebben in de afgelopen 3 jaar een heel mooi kweekprogramma opgezet.
Elia wijzigt van strategie
De voornaamste reden waarom Elia blijft vasthouden aan zijn huidig voorstel wijzigt ook elke keer wij een nieuw voorstel doen. Eerst was gelijkstroom technisch niet mogelijk. Toen dat ontkracht werd door de intendant doken opeens astronomische bedragen op die de kostprijs als voornaamste reden leken naar voor te schuiven. Chris Peeters vertelde nu echter in diezelfde hoorzitting bij de commissie Energie dat Elia geen gedetailleerde prijsberekening gedaan had van gelijkstroom ondergronds. Hoe dat dan in de krant beland is weten wij niet. Het klopt in elk geval dat wij nog nooit een prijsvergelijking gezien hebben tussen wisselstroom en gelijkstroom, hoewel we er al 3 jaar naar vragen.
Het argument dat nu nog overeind lijkt te blijven is de robuustheid en toekomstgerichtheid van het netwerk. Voor alle duidelijkheid: ja, het is belangrijk dat België, Vlaanderen en ook Europa een robuust netwerk heeft. Onze vraag om de 6 plandoelstellingen van Ventilus op te splitsen moet er net voor zorgen dat we de twee voornaamste doelen apart en grondiger kunnen bekijken: ontsluiting van groene energie uit de Noordzee en versterking van het net in West-Vlaanderen.
Kwetsbaarheid huidig voorstel gevolgen voor gans Europa
De robuustheid van het voorstel van Elia bovengronds is trouwens ook heel relatief. Door Ventilus ontstaat er in Gezelle/Brugge namelijk een wisselstroom knooppunt dat een bedreiging kan vormen voor de stabiliteit van heel het Europese net. Men bouwt met Ventilus namelijk een redundante verbinding voor Stevin, maar die vertrekt vanuit dezelfde knoop in Brugge, waar ook alle energie vanuit het energie eiland toekomt.
Binnen de context van de wereld waarin we vandaag helaas leven, stellen we ons voor de bevoorrading van België en Europa heel kwetsbaar op. In crisis en oorlogssituaties is het niet ondenkbaar dat Rusland zou proberen om de energie bevoorrading in Europa plat te leggen. Wanneer Ventilus in wisselstroom bovengronds gebouwd is, kan dit zeer eenvoudig en zonder collateral damage, door het uitschakelen van die ene knoop in Gezelle. Zo zou namelijk in 1 keer veel meer dan 3 GWatt weg vallen, wat volgens Elia de grens is om de stabiliteit op het Europese net te behouden, met een Europese black-out tot gevolg. Ook de eventuele interconnecties in gelijkstroom via het energie eiland zouden op dat moment weg vallen, want die hebben (ook weer volgens Elia) een sterk wisselstroom knooppunt (Gezelle dus) nodig om hun stabiliteit te behouden.
Meerdere ondergrondse verbindingen in gelijkstroom zijn op dat vlak dus veel stabieler, want die vertrekken niet uit 1 knoop en hebben dus geen “single point of failure”
Slot
Tot slot nog dit: vanuit verschillende sectororganisaties uit de industrie kwam vorige week een oproep om innovatief en vooruitstrevend te zijn. Ook hier scoort Ventilus zeer slecht. Het gebruikt namelijk oude technologie. Als we werkelijk voorop willen blijven en innoveren, dan moeten we NU de omslag maken naar gelijkstroom. Alleen op die manier kunnen we, net zoals we daar bij offshore windenergie in geslaagd zijn, koploper blijven in Europa en in de wereld.
De opdracht van de intendant is dus mislukt om één heel simpele reden: het gebrek aan bereidheid om te zoeken naar een oplossing die echt rekening houdt met de bezwaren die er zijn. Wij geloven rotsvast dat die oplossingen er zijn en zullen ons er blijven voor inzetten, met of zonder intendant.
De oproep die wij willen doen ligt in lijn met die van de industrie: beslis snel over dit dossier, wees innovatief en toekomstgericht. Wij voegen er echter nog 1 belangrijk element aan toe: hou ECHT rekening met de bezorgdheden van de bevolking, landbouwers en ondernemers in Vlaanderen. En voor de duidelijkheid, neen, die bezorgdheden zullen niet weg zijn door een royale uitkoopvergoeding.
Dossiers zoals Oosterweel tonen duidelijk aan dat dergelijke projecten zonder draagvlak niet realiseerbaar zijn, dus stop met de kop in het zand te steken hiervoor en laat ons in plaats daarvan samen zo snel mogelijk de spade in de grond steken en zowel de strijdbijl als Ventilus begraven!
Namens alle burgerplatformen en het ondernemersplatform rond Ventilus |
